Azərbaycanın sosial müdafiə sisteminin risk həssaslığı qiymətləndirilib. Ekspertlər qlobal pandemiyanın və sərt karantin rejiminin tətbiqinin sosial təsirlərini öyrənib.
Qiymətləndirmə istiqamətlərindən biri də işsizlik məsələsi olub.
Bu haqda facebook səhifəsində açıqlama verən iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayev qeyd edib ki, Azərbaycanın məşğulluq və sığorta qanunvericiliyi yalnız əmək müqavilələrilə işləyənləri işsizlikdən sığortalayır. Ölkəmizdə iqtisadi fəal əhalinin hər 3 nəfərindən 1-nin əmək müqaviləsilə çalışdığını xatırladan R.Ağayev qanunvericiliyin formalaşdırdığı qaydalara görə iqtisadi fəal əhalinin 70%-ə qədərinin istənilən böhran stiuasiyasında sosial risk altına düşdüyün vurğulayıb: "Bunun nəticəsidir ki, Beynəlxalq Əmək Təşkilatının hazırladığı qlobal sosial müdafiə hesabatına görə, Azərbaycan dünyada işsizlikdən sığorta ilə ən məhdud səviyyədə əhatə olunan ölkələr sırasındadır. Hesabata görə, bizdə potensial işsizlərin ən yaxşı halda 2-3%-i işsizlik müavinəti ala bilir. Amma, məsələn, inkişaf etmiş ölkələrdə həmin göstərici 60%-dən aşağı deyil.
Bizdə problem yalnız işsizliyin etibarlı ölçüm sisteminin olmamasından qaynaqlanmır. Əsas problem hüquqidir.
Yuxarıda qeyd elədiyim kimi, qanunvericlik yalnız əmək müqavailəsi əsasında çalışan əmək qabiliyyətli insanları sığortalayır. Belə ki, Vergi Məcəlləsinin 220.5 və 220.10-cu maddələrilə sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri olan bir sıra fəalliyyətlər həm gəlir əldəetmə, həm sosial risk səviyyəsinə, həm də fəaliyyətin xarakterinə görə muzdlu fəaliyyətə yaxındırlar və onların işsizlik sığortasından kənarda saxlanaması xeyli sayda əmək qabiliyyətıli insanı iqtisadi böhranlar zamanı sosial cəhətdən müdafiəsiz saxlayır. Onların bir çoxunun sərbəst peşə sahibləri statusu alıb işsılik sığortasına cəlbi vacibdir. Bura kimlər daxildir? Çəkməçi, pinəçi, fərdi foto və audio-video xidmətləri göstərənlər, saatsaz, televizor, soyuducu və digər məişət cihazlarının təmir edənlər, ev qulluqçuları, xəstələrə, qocalara və uşaqlara qulluq edənlər, dayə və fərdi sürücülər, bağban, aşbaz, gözətçi və ofisiantlar, dərzilər və s.
Yaxud məşğulluq qanunvericliyi torpaq payı olanları işsiz saymır və işsizlik sığortasının əhatənəsi daxil etmir. Halbuki 4 nəfərlik ailə üçün 1 hektar torpaq heç yaşayış minimumu səviyyəsində gəlir əldə etməyə imkan vemir. Torpağın sahəsinə fərq qoymadan bütün torpaq payı alan kənd əhalisini ucdantutma məşğul saymaq bir ayrı ciddi iqtisadi problemdir.
Amma hətta bu məqamə kənara qoysaq, birdən hansı səbəbdən həmin torpaq ailənin əlindən çıxdı, o zaman işsizlik sığortası olmayan bu insanlar nəyə görə avtomatik işsizlikdən sığortalanmasınlar.
Başqa problemlər də var, yazacam ki, bəlkə qanunvericililərimiz üçün maraqlı olar..."
Statusla aşağıdakı linkdən tanış olmaq mümkündür:
https://www.facebook.com/rovshan.agayev.90/posts/10219695404518047
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder